Av ntawm Adygea - qhov chaw yug ntawm Hnub Nyoog Bronze?

Av ntawm Adygea - qhov chaw yug ntawm Hnub Nyoog Bronze?
Av ntawm Adygea - qhov chaw yug ntawm Hnub Nyoog Bronze?

Video: Av ntawm Adygea - qhov chaw yug ntawm Hnub Nyoog Bronze?

Video: Av ntawm Adygea - qhov chaw yug ntawm Hnub Nyoog Bronze?
Video: Teb chaws kaus lim qaum teb -Qab teb sib piv cov tub rog cuab yeej riam phom 2024, Plaub Hlis Ntuj
Anonim
Duab
Duab

National Tsev khaws puav pheej ntawm Koom pheej ntawm Adygea hauv nroog Maikop. Yog tias koj txaus siab rau Maikop kab lis kev cai ntawm Hnub Nyoog Bronze, tom qab ntawd … koj yuav muaj qee yam pom nyob ntawd, txawm hais tias txhua yam khoom muaj txiaj ntsig tshaj plaws pom muaj nyob hauv Hermitage hauv St. Petersburg.

Cov av ntawm peb tshav ntuj sab hnub tuaj yog qhov zoo rau txhua tus, tsis hais nws yog Krasnodar Territory lossis hais tias, koom pheej ntawm Adygea dag nyob hauv nruab nrab ntawm nws. Thiab, ntawm chav kawm, txhua tus paub tias qhov no yog lub tsev cog khoom, thiab cov kws ntaus hlau, thiab "thaj chaw roj", thiab lub tsev kho mob, koom ua ke hauv ib qho. Qhov zoo ntawm cov chaw no tseem tau txais txiaj ntsig los ntawm cov neeg ntawm kev coj noj coj ua puag thaum ub, uas tau khiav tawm ntawm no vim qee qhov los ntawm Middle East rov qab rau lub caij nyoog tooj liab hnub nyoog. Lawv nqa nrog lawv cov kev paub, kev lis kev cai, tab sis kuj lawv cov khoom siv hlau thiab cov tshuab hlau. Tab sis qhov tseem ceeb tshaj plaws rau peb yog cov neeg no tau dhau los ua cov kws sim siab, thiab tsis ntshai ntxiv ntau yam ntxiv rau tooj liab tooj liab. Thiab lawv kuj tseem tsom thiab txawj ntse txaus kom pom thiab nkag siab ntau npaum li cas qhov tam sim ntawd hloov pauv cov khoom ntawm cov hlau ua kom khov. Thiab - qhov no yog thawj zaug tooj liab tau tshwm sim, uas nyob rau lub sijhawm ntawd yog cov tooj liab tsis yog nrog cov tin, uas paub rau peb niaj hnub no, tab sis … nrog cov tshuaj lom arsenic! Nws tau muab tawm tias cov hlau no muaj zog dua tooj liab nws tus kheej, thiab qhov tseem ceeb tshaj plaws, nws muaj cov kua dej ntau dua, yog li nws yooj yim dua rau ntau yam khoom los ntawm nws.

Duab
Duab

Kev nthuav tawm ntawm lub tsev cia puav pheej yog tsim los hauv txoj kev niaj hnub no.

Nov yog li cas kev coj noj coj ua thaum ub ntawm Hnub Nyoog Qhuav sawv ntawm no, uas tau txais lub npe Maikop, thiab nws tau lub npe tsis yog li ntawd tsis yog kev hwm ntawm lub peev ntawm koom pheej ntawm Adygea, tab sis … raws li Great Maikop mound, tau khawb hauv cov chaw no rov qab rau xyoo 1897 los ntawm kws tshawb fawb keeb kwm NI Veselovsky. Thaum tau khawb lub qhov ntxa, xibfwb Veselovsky pom hauv qab nws qhov kev faus neeg nplua nuj tshaj plaws ntawm peb tus neeg ib zaug: tus pov thawj (lossis tus thawj coj) thiab ob ntawm nws "nrog", xav tias yog poj niam.

Duab
Duab

Dolmen. Zoo, yog tias nws tau muab tso rau hauv Xeev Lub Tsev khaws puav pheej Keeb Kwm, yog li cas nws thiaj tsis tuaj ntawm no?!

Nws tsis yog qhov hais ntau dhau los hais tias qhov kev faus neeg tau dhau mus nrog cov khoom kub thiab nyiaj, vim tias lawv tus lej yog loj heev. Yog li, lub taub hau ntawm tus neeg tseem ceeb faus neeg tau dai kom zoo nkauj nrog lub ntsej muag kub, thiab nws lub cev tau npog nrog 37 daim phiaj kub loj uas piav txog tsov ntxhuav, 31 daim phiaj qhia txog cov tsov ntxhuav me dua, 19 tus nyuj me, 10 ob npaug tsib-petal rosettes, 38 lub nplhaib kub, thiab txiav txim los ntawm lawv txoj haujlwm, txhua yam nws tau xaws rau nws cov khaub ncaws! Kuj tseem pom ntau cov hlaws kub thiab hlaws ntawm ntau qhov ntau thiab cov duab ua los ntawm kub, carnelian, thiab turquoise. Ntawm no, nyob ze ntawm phab ntsa, 17 lub nkoj tso ua ke: ob lub kub, ib lub pob zeb, tab sis nrog lub dab tshos kub npog thiab tib lub hau, thiab 14 nyiaj. Ntxiv mus, ib ntawm lawv muaj cov tes tuav-pob ntseg, thiab lwm qhov muaj lub ntsej muag kub ntawm lub hauv paus ntawm lub caj dab. Ntawm no lawv kuj pom ob qho kub thiab ob daim duab nyiaj ntawm cov nyuj, uas tau dhau los ua ib qho ntawm cov khoom qub tshaj plaws ntawm hom no hauv ntiaj teb!

Av ntawm Adygea - qhov chaw yug ntawm Hnub Nyoog Bronze?
Av ntawm Adygea - qhov chaw yug ntawm Hnub Nyoog Bronze?

Nov yog lawv - cov plaques kub los ntawm Maikop mound!

Sab hauv qhov chaw faus neeg, ntau yam ntawm cov tais diav tau pom, suav nrog cov hlau hlau qub tshaj plaws nyob hauv ntiaj chaw, ntau yam riam phom thiab cuab yeej, nrog rau cov khoom ntawm kev ntseeg. Cov kws tshawb fawb tau xav tsis thoob tshwj xeeb los ntawm qhov tshwj xeeb hauv lawv cov txheej txheem ntawm kev ua tiav cov nkoj kub thiab nyiaj, nrog cov duab ntawm qee lub roob, thiab feem ntau yuav yog Caucasus Toj Siab (txij li daim duab qhia meej ob lub taub hau Elbrus), thiab cov duab silhouettes thiab cov noog piav qhia hauv tus yam ntxwv "Maikop tsiaj style". Nws nyuaj rau xav tias cov txuj ci tshwj xeeb no muaj tsawg kawg rau txhiab xyoo thiab txhua lub sijhawm lawv tau tso ntawm no, hauv qhov ntxa qhov ntxa nyob hauv qab tuab ntawm lub ntiaj teb thiab pob zeb! Nws mus yam tsis tau hais tias tag nrho cov khoom muaj nqis uas tsis muaj nqi tau xa tam sim ntawd mus rau St. Petersburg, qhov uas lawv tseem tuaj yeem qhuas hnub no hauv "Golden Storeroom" ntawm Xeev Hermitage.

Duab
Duab

Tab sis qhov no yog tib yam nyuj nyuj. Nws muaj lub qhov nyob tom nraub qaum, yog li nws tuaj yeem xav tias nws tau hnav rau qee yam ntawm cov pas nrig ntev, lossis cov pob zeb zoo li no tau ua haujlwm zoo nkauj rau lub racks ntawm canopy ua los ntawm ntaub.

Tom qab ntawd, twb yog xyoo 1898, N. I. Veselovsky nyob rau hauv Klady txoj kev, tsis deb ntawm lub zos Novosvobodnaya, tau nthuav tawm ob lub pob zeb ntxiv ntawm Maikop kab lis kev cai, nrog lub qhov ntxa pob zeb thiab kev pam tuag nplua nuj uas muaj cov kub thiab nyiaj hniav nyiaj hniav kub, cov tais diav rau ua noj, tais diav, riam phom thiab cuab yeej.

Duab
Duab

Lub nkoj nyiaj txiag piav qhia txog kev tua tsiaj.

Thiab twb nyob rau xyoo pua XX. nyob hauv tib qhov chaw, tau pom lwm lub qhov ntxa, uas cov phab ntsa tau npog nrog cov xim liab thiab dub tshwj xeeb uas piav qhia cov neeg ntawm cov neeg, galloping nees, ntxiv rau hneev thiab ntsaws nrog xub. Qhov txaus siab, ntxiv rau qhov kev faus neeg nplua nuj, kev faus neeg tau pom ntawm no nrog tsuas yog qhov me me ntawm cov khoom tsim nyog, lossis txawm tias tsis muaj lawv txhua. Zoo, rau hnub tim, nyob rau sab qab teb ntawm Taman Peninsula thiab mus txog rau Dagestan, cov kws tshawb fawb tau tshawb pom txog 200 lub monuments uas yog los ntawm Maikop kab lis kev cai, suav nrog pab pawg coob ntawm nws cov chaw nyob hauv phiab ntawm Belaya River thiab raws Fars River sab qab teb. ntawm Maikop, nyob hauv cov roob thiab toj siab. ib feem ntawm Adygea. Ib ntawm lawv, nyob ze ntawm Svobodny ua liaj ua teb, tau puag ncig los ntawm lub pob zeb muaj zog phab ntsa plaub metres dav, uas cov tsev adobe nyob ib sab ntawm sab hauv. Txawm li cas los xij, feem ntau ntawm thaj chaw uas muaj laj kab tsis tau tsim, thiab nws tuaj yeem txiav txim siab tias cov nyuj tau tsav mus rau qhov ntawd thaum muaj kev hem thawj ntawm kev ua yeeb ncuab. Kev txiav txim los ntawm cov pob txha pom, cov neeg nyob hauv kev sib hais tau muab cov nyuj, npua thiab yaj.

Ntawd yog, thaj chaw ntawm kev faib ntawm Maikop kab lis kev cai tau nthuav dav heev - cov no yog cov tiaj tiaj thiab cov toj roob hauv pes ntawm Ciscaucasia, los ntawm Taman Peninsula mus rau ciam teb ntawm Chechnya niaj hnub, thiab tag nrho ntug dej hiav txwv sab hnub poob ntawm Hiav Txwv Dub.

Qhov ntxim nyiam tshaj plaws hauv kab lis kev cai no, pom tseeb, yog tias Maykopians ntawm Cov Hnub Nyoog Bronze tsis yog tsuas yog cov kws ua hlau zoo, tab sis kuj paub yuav ua li cas thiaj tau txais txiaj ntsig kev lag luam. Hauv cov av ntawm thaj av Hiav Txwv Dub, nws yog lawv cov khoom siv tooj dag uas tau hloov pauv cov tooj liab qub, uas tau muab rau yav dhau los los ntawm Balkan-Carpathian lub xeev cov hlau, thiab ua raws li lawv tau pom ntawm thaj chaw dav mus txog Altai. Ntxiv mus, lawv tau txais cov turquoise thiab lapis lazuli lawv xav tau los ntawm Iran thiab Afghanistan, uas yog, lawv muaj kev ntseeg siab koom tes ua lag luam nyob ntawd.

Duab
Duab

Kev tsim kho lub qhov ntxa pob zeb, uas cov phab ntsa tau npog nrog cov xim liab thiab dub tshwj xeeb uas piav qhia cov neeg ntawm cov neeg, galloping nees, ntxiv rau hneev thiab ntaus nrog xib xub.

Nws yuav tsum tau hais txog tias kev tshawb pom ntawm Maikop kab lis kev cai, raws li, qhov tseeb, ntawm ntau kab lis kev cai ntawm Hnub Nyoog Bronze, dhau los ua tau tsuas yog ua tsaug rau kev khawb qhov ntxa qub. Zoo, cov ntawd, raws li nws muab tawm, txawv ntawm txhua lwm tus hauv kev nplua nuj ntawm cov khoom tooj thiab cov yam ntxwv zoo. Lawv kuj tseem pom nyob hauv lwm qhov kev faus neeg - pib los ntawm sab xis ntawm Don thiab nyob deb Syria, thiab los ntawm Sab Hnub Tuaj Anatolia mus rau tsis deb deb sab hnub poob Iran, uas tsuas yog lees paub qhov kev xav ntawm cov kws tshawb fawb txog ancient Maykopians raws li cov tub lag luam zoo.

Duab
Duab

Cov hlaws dai ua los ntawm kub, carnelian thiab turquoise.

Raws li rau cov hlau rau lawv cov khoom, lawv coj nws nyob ze, ntawm no hauv North Caucasus, qhov uas lawv muaj lawv tus kheej cov tooj liab tso nyiaj. Yog li ntawd, pab pawg neeg nyob rau sab qaum teb ntawm Caucasus Toj Siab tsis yog tsuas yog tsis muaj txoj hauv kev vam khom nws los ntawm Middle East, tab sis lawv kuj tsis xav tau cov hlau ntawm Transcaucasus. Txawm hais tias, txheej txheem thev naus laus zis ntawm kev ua haujlwm nrog hlau, thiab txawm tias cov txuj ci zoo nkauj ntawm Maikop cov khoom lag luam - txhua yam no tsis tau tshwm sim ntawm no, tab sis nyob hauv Middle East thaum kawg ntawm 4th -thawj ib nrab ntawm thib peb txhiab xyoo BC. BC NS. Qhov tshwj xeeb muaj pes tsawg leeg ntawm lawv cov hlau kuj tseem qhia tau - tsim cov khoom sib xyaw tooj liab nrog arsenic thiab txawm tias nrog npib tsib xee. Ntawd yog, cov arsenic no tsis tau nkag mus rau lawv los ntawm cov hlau, tab sis yog txhob txwm tshaj tawm thaum lub sij hawm zom kom thiaj li tau txais cov hlau nrog cov khoom tshiab uas tsis yog yav dhau los muaj nyob hauv nws. Cov hlau nplaum no yog tus yam ntxwv zoo castability thiab forging zoo. Yog li ntawd, Maikop cov kws siv txuj ci siv dav siv cov txheej txheem thev naus laus zis xws li pov rau cov qauv siv quav ciab, forging cov tooj liab uas muaj cov nplaim hluav taws tom qab, thiab txawm tias tau muab tooj liab nrog kub thiab nyiaj, ntxiv rau txheej hlau nrog lwm tus. Piv txwv li, cov tais diav ua los ntawm tooj liab ntshiab thiab cov tooj liab tooj liab nrog cov arsenic tau npog nrog cov tin (uas yog, lawv tau ntim rau hauv), cov khoom uas ua los ntawm tooj liab-tooj liab hlau yog nyiaj zoo li nyiaj dawb, tab sis lawv cov riam phom tau npog nrog arsenic!

Muaj ntau yam khoom pom hauv kev faus ntawm Maikop kab lis kev cai, thiab lawv muaj ntau yam sib txawv. Cov no yog cov cuab yeej ntawm kev ua haujlwm, suav txij ntawm txoj kab nqes mus rau adzes, thiab riam phom, uas ntxiv nrog rau cov axes, tab sis tsuas yog cov tub rog, nrog cov nqaim nqaim, riam-daggers nrog tav thiab hav nyob ntawm cov hniav thiab ob qho tib si nrog thiab tsis muaj shanks. Ib qho tseem ceeb ntawm rab riam phom yog qhov sib npaug kawg es tsis yog rab riam ntse. Cov lus qhia ntawm Maikop daim ntawv tau petioled, nrog caj dab ntev. Cov neeg ntawm Maikop tau dai kom zoo nkauj lawv cov tooj liab tooj liab (uas tau siv rau ua noj nqaij) thiab lwm yam tais diav nrog cov khoom ua kom tawg, zoo ib yam li cov ntawv ntim rau ntawm cov tais. Ib tus yam ntxwv pom tau yog nuv ntses … ob-horned, tsawg dua ib-horned, nrog kev pab ntawm cov nqaij no tau raug tshem tawm ntawm cov tais. Lawv kuj pom muaj ib tus ntaiv nrog tus tuav ntev. Tab sis vim qee qhov, cov hniav nyiaj hniav kub tooj liab hauv qhov faus neeg nyob hauv Maikop tsis pom, thiab qhov no tsis tuaj yeem piav qhia tau, vim feem ntau cov hniav nyiaj hniav kub tau ua los ntawm kub thiab nyiaj hauv kev faus neeg nplua nuj. Ntxiv mus, cov qauv ntawm cov hniav nyiaj hniav kub no yog Sab Hnub Tuaj Sab Hnub Poob, thiab lawv cov khoom sib piv tau pom hauv Mesopotamia, Egypt, thiab txawm tias … hauv zaj dab neeg Troy!

Duab
Duab

Loj lauj kaub ua noj ua haus tooj liab. Kev nthuav tawm ntawm Xeev Lub Tsev Khaws Keeb Kwm.

Cov tais diav ntawm Maikop kab lis kev cai kuj yog qhov nthuav heev. Nws kuj tseem khaws qhov zoo ntawm nws cov neeg nyob nruab nrab sab hnub tuaj ua ntej thiab, zoo li lawv, tau ua yam tsis siv lub lauj kaub tais diav. Cov nkoj tau muaj ntau yam sib txawv hauv cov duab, tab sis tib lub sijhawm lawv tau ua tib zoo ua kom du ntawm cov xim daj, xim liab-txiv kab ntxwv thiab xim txho. Hauv cov xwm txheej ntawd, yog tias nws tau pleev xim nrog lub ntsej muag los yog hlawv, tom qab ntawd xim ntawm cov nplaim tuaj yeem yog xim liab thiab dub. Cov kws tshawb fawb keeb kwm tau muaj hmoo heev los nrhiav lub lauj kaub tais diav thiab cov nplaim taws nrog cov av nplaum sab. Yog li peb paub lawv cov qauv.

Nws yog qhov txaus siab tias, muaj kev txhim kho cov hlau, Maikopians, nrog rau lwm tus neeg ntawm Hnub Nyoog Bronze, tseem siv cov cuab yeej pob zeb. Piv txwv li, lub xub pwg pob zeb tau zoo li lub pob zeb zoo nkauj nrog rov kho dua ntawm cov ntug thiab cov nplooj zoo li cov nplaim hluav taws nrog cov ntug. Drilled zeb axes teej tug mus rau kab lis kev cai no kuj paub. Tab sis ntawm no peb pom tias tam sim no lawv ua raws li cov tooj dag, thiab tsis hloov pauv. Thiab qhov tsawg ntawm cov khoom siv tes ua pob zeb no qhia tias lawv tau siv hauv cov kws hlau thiab cov hniav nyiaj hniav kub (piv txwv li, txhawm rau caum) lossis rau qee lub hom phiaj kev ua yeeb yam.

Duab
Duab

Tam sim no, ntawm qhov chaw uas muaj lub pob zeb no tau teeb tsa pob zeb nrog cov ntawv sau hauv qab no: “Nov yog lub npe nrov hauv ntiaj teb kev tshawb fawb keeb kwm Maikop mound“Oshad”, tau khawb xyoo 1897 los ntawm xibfwb N. I. Veselovsky. Cov khoom muaj nqis los ntawm Oshad - ib feem ntawm kev coj noj coj ua ntawm pab pawg Kuban 2500 BC Lub monument no sawv hauv Maykop ntawm kev sib tshuam ntawm Podgornaya thiab Kurgannaya txoj kev.

Lub hom phiaj tseem ceeb ntawm Maikop faus yog cov pob zeb, los ntawm ib lub 'meter' mus rau 6-12 m siab, ob qho tib si hauv av thiab pob zeb. Lub qhov ntxa nws tus kheej feem ntau yog lub qhov uas tau khawb hauv av, uas tus neeg tuag tau muab tso rau ntawm nws ib sab, nrog nws lub hauv caug nias rau nws lub plab, thiab nchuav nrog cov xim liab. Tom qab ntawd lub qhov ntxa tau npog nrog lub ntiaj teb lossis pov nrog pob zeb, thiab ib lub pob zeb tau nchuav rau saum nws. Qhov tseeb tias muaj ntau yam khoom ntawm kub thiab nyiaj hauv kev faus neeg nplua nuj qhia tias thaum ub Maykopians tsis tseg cov hlau no rau kev rov qab los ntawm lawv cov phooj ywg pab pawg neeg, tshwj xeeb yog cov uas muaj kev sib raug zoo hauv zej zog.

Pom zoo: